Okno

Nagle nić łącząca je ze światem przestała istnieć.
Teraz gdy przestały także obowiązywać jakiekolwiek
obiegowe wartości stało się własnością publiczną.
W momencie zaistniałej sytuacji zatarto wszelkie
granice między istniejącym sensem a aktualną argumentacją.
Zredukowano także do minimum fakty na których można
było się oprzeć. Zostawiono zaledwie tyle miejsca
między oknem a publicznością żeby można było
postawić kropkę nad i.

Publiczności oddano do dyspozycji czas żeby mogła
określić się w stosunku do okna.
Osoby określone stwierdzały że okno pozbawione więzi
ze światem jest tylko małym wycinkiem
jednego ze sposobów patrzenia na świat. Inni dodali
że z perspektywy okna świat jest dla niego tylko
lepszym widokiem na przyszłość. Ktoś wysunął wniosek
żeby sytuację okna zinterpretować w oparciu o sztukę
cyrkową. Proponował przez odpowiednie żonglowanie nim
stworzyć nowy rodzaj komunikacji międzyludzkiej.
Wystarczyłoby tak lub inaczej uchylić je żeby problem
lepszych widoków na przyszłość ukazany w odpowiednim
świetle przestał istnieć dla obu stron.
W ten sposób można by było załatwić także inne
sprawy które połączone ze sobą tworzyłyby nić
wiążącą je ze światem.

grudzień 1976

Ostatnie kuszenie Jima Morrisona

 
 
 
 
Plastikowa atrapa wieży eiffla i podobizna
sikającego na  śniegi Borodino napoleona zdobi moje biurko.
Więc nie dziw się kochanie, kiedy któregoś dnia
zaciągnę się do tego wojska
cofającego się w nieskończoność,
więc nie bądź zła, gdy podciągnę płytkie
okopy pod nasze małe okno... 
 
Zawsze marzyłem o slapstikowej burlesce
w której śmierć zbiera żniwo na niby,
a statek nigdy nie tonie
unosząc na powierzchni
sztywne nakrochmalone prześcieradła
zbiorowej wiwisekcji. Jeżeli możesz
zrozum mnie i usuń szminkę z warg, zmyj niemodny
lakier nic nie znaczących słów z naszych
niemych póz...
Jak zawsze brakuje nam odwagi
by wysunąć rozchybotany parapet spod stóp.

Budda z oddali jak dogasające kadzidełko
podrzuca do góry oddechem węgielki gwiazd,
drugą ręką wybiera z ognia rumiane
roześmiane twarze
naszych niezbyt szczerych zwierzeń.
 
10.05.2000/11.05.2006 r.

Ostatnie połączenie

      







  Kiedy zamieszkałem w pustej budce telefonicznej wszystko przestało mieć swój Koniec i Początek. Nie będę was nudził szczegółami mojej zmiany miejsca zamieszkania, ponieważ w ten sposób stałem się czystą obecnością. Wiem, że nadużywanie pewnych określeń prowadzi po czasie do ich bezużyteczności. Ale to było później. Teraz razem z walizką, plecakiem, opatulony w ponczo wykonane z jednego kawałka starego wełnianego koca rozlokowałem się w swojej obecności jak szaman, złożony jedynie ze zrozumiałych dla siebie rytuałów i gestów. Zmierzyłem wzrokiem budkę, była jakby w sam raz dopasowana do sytuacji – trochę większa od mojego przedpokoju, gdy kucnąłem widziałem "odbite" w niej mój pokój i maleńką kuchnię; ulokowałem ją na półce, gdzie kiedyś pewnie leżała książka telefoniczna. Z tej mikrej perspektywy jej wątpliwa numerologia nie stanowiła teraz żadnego ponadczasowego problemu, była zaledwie mikroskopijną cząstką chwili zajmującą w danym momencie moje myślenie. Powinienem właściwie już wcześniej przyznać się wam do tego, iż zacząłem ponownie myśleć. Doszedłem do boskiego wniosku, że oto teraz jestem samą czystą Obecnością i Myśleniem jednocześnie. Przy okazji zwrócono mi mój czas.
                Od kiedy przestałem płacić rachunki, odpowiadać na wezwania, wpuszczałem inkasentów tylko na klatkę schodową. Wówczas też  rozpocząłem odzyskiwać, zaiste na razie po kawałku, samego siebie. Tego z dawnych lat, odważnego do szaleństwa, oddanego sprawie, wygadanego Imć Mościa, który wsłuchiwał się w ceglane ściany, w dobiegający za nich każdy płacz, śmiech czy kaszel. I prawie będąc gościem w swoich włościach biegł na pomoc, tłumaczył, odpisywał, walczył oto anonimowe Jestestwo, samoistny byt, który gdzieś za ścianą, za węgłem próbował z bezradności uczynić sposób na całe życie. I wówczas to Ja, zapiekły uzurpator wytrącałem ich z orbity bezsensu i beznadziei uzmysławiając, iż zaiste - warto żyć. Bo nikt z nas nie jest swoim własnym prorokiem, nikt z nas nie wie, co będzie za godzinę, dzień, tydzień, miesiąc, rok… i najgorsze, że oni uwierzyli w te słowa, gesty, w ten cały mimiczny cyrk. Od tej chwili miałem mnóstwo znajomych, kolegów, właściwie od rana do przysłowiowego wieczora przychodzili ze swoimi sprawami, z całym swoim życiem rozbitym w drobny mak, rozczłonkowanym, okaleczonym, tak, że nic nie pasowało do siebie, stając się z czasem  absolutną negacją jego sensu.
Co tu dużo mówić - wszystko było na opak…
I tak pewnego dnia mój wewnętrzny mechanizm rozregulował się. Wchłaniając wasze beznadziejne sprawki, kłopoty, problemy, rozpadłem się na tysiące drobnych niezałatwionych spraw, stając się po pewnym czasie jednym kłębkiem nerwów. Zauważono to od razu, wyczuto, że jestem teraz jednym z nich – nic nas od siebie nie różniło. Wpierw przestali mi się kłaniać, potem zaczęli mnie unikać, udawali, że nie istnieję. W pewnym momencie straciłem na tyle do siebie zaufanie, iż sam przestałem siebie zauważać, moja obecność powoli zanikała. Z dnia na dzień stałem się coraz bardziej niewidoczny, aż pewnego dnia przecierając szyby straciłem siebie z oczu raz na zawsze. Wtedy spakowałem do plecaka resztę mojej obecności, do walizki rzeczy krępujące moją niewidoczność, wełniany pled nałożyłem na ramiona… tak naprawdę to dla równowagi. Chciałem aby uniesione do góry stanowiły moją własną niepodważalną przestrzeń, w której tylko ja będą się umiał odnaleźć. I tak wyprowadziłem się rakiem z mego domowego azylu  czubkiem buta zamykając za sobą drzwi…


                                                           - 2 -


Przez chwilę byłem na tyle nieobecny, iż było mi zupełnie obojętne w którą stronę idę. Linie krzyżującego się światła nadawały moim krokom rodzaj świetlanej poświaty, tak, iż przechodnie schodzili mi z drogi, a bezpańskie psy bezradne wobec tej sytuacji ulegle i cicho popiskiwały. Byłem wtenczas pewny tylko jednego, iż moje własne nogi dobrowolnie zaprowadzą mnie do nowego miejsca mego przeznaczenia. Przez kilka godzin kręciłem się w miejscu obchodząc własne ślady kilkakrotnie dookoła, aż w końcu "wyprowadzony" poza własną dzielnicę znalazłem się oko w oko z peryferiami miasta. Na samym końcu drogi znajdowała się właśnie ta pusta od dawna  telefoniczna budka…
Pierwsze dni upłynęły mi na porządkowaniu wszystkich ważnych dla mnie rzeczy, korzystając tylko z własnej pamięci przypominałem sobie kim właściwie jestem? Moja osobista wolność widoczna przez wahadłowe drzwi telefonicznej budki podobna była z tej perspektywy do
ciągu liczb bezwzględnych stanowiących nieskończony zbieżny ze sobą wąż uogólnień.
Rozwiesiłem nad głową stary płaszcz, na półce ułożyłem butelki w których ukryłem moje tajne zwoje z listą niezałatwionych spraw. To tylko kwestia czasu pomyślałem, kiedy będę na nowo gotowy do ich załatwienia.
Pierwsza noc upłynęła mi na podświadomej grze z senną jawą. Próbowałem raz po raz „odwrócić” porządek rzeczy jaki ostatnio zaistniał w moim życiu, tak aby po tej chybotliwej drodze, częściowo ukrytej w mrokach nocy wejść na swój dawny szlak. Czułem, że to jedyny sposób dotarcia do momentu, w którym mój w miarę uporządkowany świat zawalił się pod ciężarem obcych mojemu pojmowaniu życia, cudzymi sprawami, pełnymi zabójczo negatywnej energii. Noc jednak zbyt szybko umknęła mojej uwadze, gdyż ciągle otępiały i osłabiony, wyłapywałem jedynie z ciemności odgłosy ludzkiego szczęścia: śmiech, głośne rozmowy, pomieszane z echem mojego własnego wewnętrznego niepokoju. Nad ranem obudził mnie intensywny sygnał nieodebranego połączenia, rozbudzony szukałem wzrokiem słuchawki, i choćby cienia aparatu telefonicznego. Nic z tego, dźwięk wyraźnie, po głębokim wsłuchaniu się w membranę świtu pojawiał się wokół mnie jakby spod ziemi…

Przesunąłem się, zrolowałem brzegi koca, i zacząłem końcem grzebienia wygrzebywać spod siebie ziemię, kopczyk rósł w oczach, gdy w końcu ukazała się giętka metaliczna rura otaczająca kabel oraz słuchawka, z której po przechyleniu wysypywał się piasek zmieszany z brudną ziemią.
Przyłożyłem ją ostrożnie do ucha, dalekie trzaski, przerywane zachrypniętym głosem przypominały moje ostatnie połączenia z firmami windykacyjnymi…
- Kto-kol-wiek od..bierze tą r..o…z..mowę…prz,,,ekaż mo,,,jej mat…ce – że Dora ……ży,,,je , musiałaaaa u..rządzić s..woo…jee życie od po..czątkuuuuu...- Połączenie urwało się, słychać było tylko przesypywanie się ziaren piasku…dłuższą chwilę wsłuchiwałem się w czarne ebonitowe wnętrze słuchawki łowiąc każdy nawet najdrobniejszy szmer, lecz tajemnicza osoba, którą próbowałem sobie wyobrazić nie wychynęła z jej wnętrza. Jedynie tarcza telefonu rozświetliła się na moment ujawniając numery 0…41,,345…236…Jeszcze nie zdążyłem ochłonąć, gdy dzień całkowicie zawładnął moim domem, krzyżując ze sobą cienie przedmiotów i ludzkich śladów…           Z tej odległości miasto wydawało się o wiele mniejsze, jak mniejsze zło, jak mini klątwa wypowiedziana przez zęby. Po wypiciu jogurtu nałożyłem płaszcz wiszący nade mną jak wyrocznia i udałem się jak przedtem na poszukiwanie…matki Dory…

Przypomniałem sobie wszystkie moje sekretne sposoby docierania do wnętrza urzędów i do małych płochliwych serc zatrudnionych w nich ludzi. Zamiast o sobie, myślałem znowu o tych, którzy bezradni, wyżęci z wszelkiej nadziei, w niewolniczym hołdzie swoim lękom, zgadzali się na nieludzkie traktowanie, czekając na bezinteresowną pomoc – z ziemi lub nieba…


                                                        - 3   -


Znowu byłem sobą, stukając w ich imieniu do wielu drzwi, pociągając za sznurki tego paranoicznego teatru marionetek, krok po kroku odzyskiwałem dla nich nadzieję, w to, co było ich życiem, lękiem, i powolnym umieraniem –  z czego od początku swojej egzystencji zdawali sobie sprawę…
       Znalezienie matki Dory wciśniętej w zapyziały kąt czynszowego poddasza zajęło mi dwa dni. Trzeci zostawiłem sobie, a właściwie to jej na specjalną okazję. Oto, jak Archanioł Gabriel z szumem skrzydeł płaszcza wkroczyłem na samą górę stromych schodów, by wręczyć jej kartkę z pokreślonym kropkami i przecinkami zdaniem mówiącym o tym, iż jej od dawna opłakana córka Dora – żyje gdzieś…i ma się całkiem dobrze… to było jak wskrzeszenie, jak ostatnia biblijna praca.
Ugościła mnie mocną osłodzoną i wystudzoną herbatą oraz domowymi ciasteczkami… ciągle je piekła, właśnie da niej; to jedyny prawdziwy powód dla którego jeszcze trzymała się życia…
Wpatrywała się w ten zabazgrany kawałek papieru jak w święty obraz, jej twarz opuściły prawie wszystkie zmarszczki, i tak odmłodzona wyglądała w szczelinie światła jak natchniona sensem życia bezimienna madonna.
        Wróciłem pod wieczór do siebie, nie zwróciwszy uwagi na nisko wiszące nad ziemią niebo. Z przyzwyczajenia wytarłem buty w trawę, i przytwierdziłem słuchawkę do głowy gumką wyprutą ze ściągacza Tak wsparty o wystającą ściankę skrzynki aparatu telefonicznego zasnąłem płytkim snem, który "przebywa" się najczęściej wpław, czołgając się między drucianymi siatkami oddzielającymi poszczególne podwórka…Później wraca się z takiego snu, tak zmęczonym, jakby to był co najmniej nocny poligon…
Od tego momentu moja marna egzystencja nabrała niesamowitej intensywności. To tak jakbym zabrał Chagallowi i Celnikowi Rousseau całą ich nieziemską paletę barw…
Moja równowaga psychiczna powróciła z dalekiej podróży, wrócił apetyt, pewność głosu, tak, iż zacząłem przedrzeźniać nawet ptaki. Ludzie, którzy na początku traktowali mnie jak dziwaka, jak zło konieczne i własny wyrzut sumienia, teraz podrzucali mi małe sprawunki, i obserwowali jeszcze z daleka, jak przyjmuję te dary -  milcząco, ale z aprobatą…

Wraz z zainteresowaniem ludzi przybywało mi karteczek z ich prośbami; najczęściej dotyczyły jakichś przerwanych rozmów, niedokończonych zwierzeń. Zastrzegłem tylko, że nie przyjmuję podsłuchów, "kapowania" na rzecz „odnośnych urzędów” i zleceń od kochanków…
Cały oddany mi czas znowu trwoniłem na załatwianie cudzych spraw, podrzucali mi numery telefonów, i godziny połączeń. Byłem cierpliwy, wiedzieli, że kosztem snu, jedzenia, doprowadzę rzeczy do porządku właściwego ich naturze. Najczęściej, starali się nawiązać utracony kontakt – dzieci z rodzicami, rodzice z dziećmi, później były sprawy dotyczące wszechstronnej informacji – o tym, co ich czeka na starość, albo…po śmierci. Tych spraw unikałem jak ognia, gdyż sam jeszcze nie uporałem się z własnym „umieraniem”, zwanym kolokwialnie starzeniem się ciała, duszy, i myśli.



To było chyba pod koniec października, zauważyłem kątem oka, w blasku zachodzącego jesiennego słońca, zaparkowany jakieś dwieście metrów od mego nowego domu granatowy samochód. Siedzący w niej mężczyźni mieli twarze zasłonięte gazetami. Potrafili tak siedzieć przez kilka godzin, myślałem, że mają dla mnie jakieś zlecenie, później pomyślałem, o moich niezapłaconych rachunkach, a na samym końcu, o urzędnikach chcących namówić mnie na zwierzenia o moich specyficznych klientach.
Po tygodniu, myślałem, żeby do nich podejść, i wydłubując dziury w szpaltach popatrzeć im w oczy, ale uprzedzili mnie, wchodząc w cień rzucający przez oszklone ściany budki. Mieli przeciwsłoneczne okulary i teczki podobne do płaskich walizeczek.


                                                         -  4  -


Jeden z nich, ten najwyższy, przykucnął, i zbliżając twarz cedząc słowa powiedział:
- Nielegalnie zamieszkujesz ten teren, mówiąc to, zatoczył ręką koło, obejmując nim krąg światła, cienia i półmroku jaki rzucał kształt telefonicznej budki –
- Tu kończy się miasto i jego granice, jestem w strefie niczyjej – mówiłem powoli i spokojnie obserwując ich zachowanie.
- Ktoś wyrzucił tą budkę poza granice miasta, jest tak samo niczyja, jak ja – dodałem nie czekając na ich odpowiedź.-
Ten wysoki z przysiadu zrobił krok w moim kierunku i prawie opierając swoją szczękę o uchylone drzwi odparł:
- Wiesz wszystko o ludziach, znasz ich życie, sprawy, podobno nawet ich marzenia -
- Wystarczy, że podłączysz nasz aparat do tej słuchawki, i będziesz mógł tu żyć do końca swoich dni. Mogę ci załatwić pracę; będziesz pilnował tej budki, będziesz jej strażnikiem?
– Masz niewiele czasu na decyzję – mówiąc to wyprzedził moją prośbę, o czas do namysłu?
Powoli dochodziła do mnie świadomość, czułem się tak, jakby ktoś wrzucił we mnie kamień, a on lecąc, obijał się w nieskończoność  o moje wnętrze. W końcu mężczyźni z granatowego samochodu dali mi jeden dzień do zastanowienia. Znowu poczułem się jak mały robak ,wijący się na wielkiej agrafce otaczającego mnie obcego świata. Niezrozumiały, żądał ode mnie zdrady siebie, i tych, którzy znowu powierzyli mi swoje nierozstrzygnięte ważne życiowe sprawy.  Mogłem jedno, albo tylko jedno…
Wykręciłem pierwszy z brzegu numer, i szepcząc do słuchawki wykonałem swoje ostatnie połączenie:
- Gdziekolwiek będę, w jakiejkolwiek chwili, pamiętajcie, że ciągle tu jestem...znam wasze sprawy na pamięć, nie muszę już do was dzwonić, nie muszę się z wami kontaktować...
Teraz sam będąc siecią, sprawcą i ofiarą sieci mogę praktycznie zrobić dla was wszystko...

Tuż po północy spakowałem swoje rzeczy, wyszarpnąłem z wnętrza aparatu jego serce, tętnice i żyły – mechanizm mikrotelefonu, elektromagnes i przewody – karteczki z informacjami spaliłem, butelki ze zwojami starych niedokończonych rzeczy potłukłem w drobny mak.
Razem z pierwszym księżycem, jeszcze raz podjąłem ostatnią próbę ocalenia własnego życia w nieziemskim boskim planie wiecznej wędrówki....



Ostatecznie 14.08.2010

Pauzaniasz do Kasjusza

 
Przychodzi najczęściej nad ranem.
Jest taki jak o Nim mówią -
odległy, a zarazem pewnie ściska mi rękę,
jakby próbował spiętrzyć krew
w nienazwany strumień lęku.
Natrętnie bębni palcami o blat stołu,
a wówczas jego oczy stają się
światem wewnętrznym przez który trudno się przebić.
Mówią, że jest wieczny;
wypełnia swoją obecnością wszelkie przedmioty.
Nagle odchodzi,
w ruchu - tam i z powrotem -
spełnia swój rytuał istnienia
Wrażliwy jest tylko na piętno antytezy.
Mówią Kasjuszu, że rodzi się z bezsiły.
Zadaje głębokie bezkrwawe rany - obezwładnia blizny.
Stosy nienawiści do wygaszenia pozostawia
 następnym pokoleniom.
Jest orędownikiem klęski i paradoksem zwycięstwa.
Nikt nie wie jak naprawdę wygląda, bo każdy
przeczuwa go inaczej.
Mówią o nim z zamkniętymi oczami.
Stawiam słowa w pół oddechu.
Rozmieszczam pauzy tak, by wybrał formę bytu
w nienapisanej jeszcze Księdze Strachu.
 
 
10.06.04/15.09.08
 

Pejzaz niemiecki I

 


 
Nie spuszczałem z oka Kanta. Stał na wieży w Koenigsbergu,
i patrzył spod przymkniętych powiek na Wielkie Niemcy. Nad
Prusami zachodziło słońce. Piasek w klepsydrze
był pomarszczony jak brzeg morza. Pęknięte dusza i ciało
bezradnie szamotały się w trybach historii.
/ Freud jeszcze nie przypuszczał,
że dzieciństwo decyduje o naszym cały życiu./
W międzyczasie Weimar stał się miejscem
gdzie poezja, muzyka i władza spotykały się
jakby przypadkiem chcąc zrównać boskość
i wiarę z ludyczną siłą przypadkowości...
Fryderyk II próbował pogodzić ze sobą skrajności -
dyscyplinę i twórczy nieład - stąd jego nieograniczona
pewność. iż jednostkę można sprowadzić do roli
ziarnka piasku...
Nikt z nich nie przewidział wcześniej,
iż niepiśmienny szewc Boehme
odwzoruje wszystko w swoich niepokojących wizjach.

Wnętrzności świata na stole prosekcyjnym dr  Hagensa
właśnie przechodziły do historii.
Gdzieś w pobliżu krzyżowały się Heglowska dialektyka
z Husserlowską fenomenologią, totalitarne rasistowskie teorie
i prześmiewcza muzyka Mozarta. Róża Luksemburg
więdła na schodach berlińskiej biblioteki
z „Kapitałem” Marksa w rękach...
To było jak jeden długi sen – okopy
pełne martwych żołnierzy w maskach gazowych,
wypalone żebra Drezna, zwęglone lipy na Unter der Linden.
Uśmiech Lilly Marlene urwany w pół i dopiero co wygaszone
piece Buchenwaldu...

Fotoplastikon, burleska, kabarety i wielka gipsowa makieta
Berlina górująca nad Europą, a potem już tylko cisza
okrutne dzwonienie w uszach i ta długa pauza
na partyturze ostatecznego requiem...

Dwudziesty wiek w salonie piękności, po operacji plastycznej,
i liftingu jak zmęczona dziwka,
która w ostateczności i tak wychodzi na swoje.
Myślisz, że mogę jej mówić po imieniu?