Wiersze

• Oda do młodości
  Adam Mickiewicz
  Bez serc, bez ducha, to szkieletów ludy;
  Młodości! dodaj mi skrzydła!
  Niech nad martwym wzlecę światem
  W rajską dziedzinę ułudy:
  Kędy zapał tworzy cudy,
  Nowości potrząsa kwiatem
  I obleka w nadziei złote malowidła.
  
  Niechaj, kogo wiek zamroczy,
  Chyląc ku ziemi poradlone czoło,
  Takie widzi świata koło,
  Jakie tępymi zakreśla oczy.
  Młodości! ty nad poziomy
  Wylatuj, a okiem słońca
  Ludzkości całe ogromy
  Przeniknij z końca do końca.
  
  Patrz na dół - kędy wieczna mgła zaciemia
  Obszar gnuśności zalany odmętem;
  To ziemia!
  Patrz. jak nad jej wody trupie
  Wzbił się jakiś płaz w skorupie.
  Sam sobie sterem, żeglarzem, okrętem;
  Goniąc za żywiołkami drobniejszego płazu,
  To się wzbija, to w głąb wali;
  Nie lgnie do niego fala, ani on do fali;
  A wtem jak bańka prysnął o szmat głazu.
  Nikt nie znał jego życia, nie zna jego zguby:
  To samoluby!
  
  Młodości! tobie nektar żywota
  Natenczas słodki, gdy z innymi dzielę:
  Serca niebieskie poi wesele,
  Kiedy je razem nić powiąże złota.
  Razem, młodzi przyjaciele!...
  W szczęściu wszystkiego są wszystkich cele;
  Jednością silni, rozumni szałem,
  Razem, młodzi przyjaciele!...
  I ten szczęśliwy, kto padł wśród zawodu,
  Jeżeli poległym ciałem
  Dał innym szczebel do sławy grodu.
  Razem, młodzi przyjaciele!...
  Choć droga stroma i śliska,
  Gwałt i słabość bronią wchodu:
  Gwałt niech się gwałtem odciska,
  A ze słabością łamać uczmy się za młodu!
  
  Dzieckiem w kolebce kto łeb urwał Hydrze,
  Ten młody zdusi Centaury,
  Piekłu ofiarę wydrze,
  Do nieba pójdzie po laury.
  Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga;
  Łam, czego rozum nie złamie:
  Młodości! orla twych lotów potęga,
  Jako piorun twoje ramię.
  
  Hej! ramię do ramienia! spólnymi łańcuchy
  Opaszmy ziemskie kolisko!
  Zestrzelmy myśli w jedno ognisko
  I w jedno ognisko duchy!...
  Dalej, bryło, z posad świata!
  Nowymi cię pchniemy tory,
  Aż opleśniałej zbywszy się kory,
  Zielone przypomnisz lata.
  
  A jako w krajach zamętu i nocy,
  Skłóconych żywiołów waśnią,
  Jednym "stań się" z bożej mocy
  Świat rzeczy stanął na zrębie;
  Szumią wichry, cieką głębie,
  A gwiazdy błękit rozjaśnią -
  
  W krajach ludzkości jeszcze noc głucha:
  Żywioły chęci jeszcze są w wojnie;
  Oto miłość ogniem zionie,
  Wyjdzie z zamętu świat ducha:
  Młodość go pocznie na swoim łonie,
  A przyjaźń w wieczne skojarzy spojnie.
  
  Pryskają nieczułe lody
  I przesądy światło ćmiące;
  Witaj, jutrzenko swobody,
  Zbawienia za tobą słońce!